اعلامیه کنفرانس جهانی زن، پکن (سپتامبر ۱۹۹۵ )
- ما دولت‌های شرکت‌کننده در چهارمین کنفرانس جهانی درباره زنان،
- که در اینجا، در پکن، در پنجاهمین سال تأسیس سازمان ملل متحد گردآمده‌ایم،
- عزم جزم کرده‌ایم تا اهداف برابری، توسعه و صلح برای عموم زنان را در سراسر جهان به سود کل بشریت پیش‌بریم،
- اعلام می‌کنیم آراء عموم زنان را از سراسر جهان دریافت کرده‌ایم و به چند گونی زنان و نقش‌ها و شرایط آنان توجه داریم، یاد زنانی که درگذشته این راه را هموار کرده‌اند گرامی می‌داریم و از امیدی که قلوب جوانان را آکنده است الهام می‌گیریم،
- تصدیق می‌کنیم که در دهه گذشته منزلت زنان از پاره‌ای جهات مهم پیشرفت کرده ولی این پیشرفت در همه‌جا یکسان نبوده و نابرابری زنان و مردان همچنان دوام آورده است و ازاین‌رو موانع اصلی که پی‌آیندهایی جدی برای بهزیست عموم مردمان خواهند داشت همچنان برجاست،
- نیز تصدیق می‌کنیم که این موقعیت با فقر روبه رشدی که حیات اکثریت مردم جهان، به‌ویژه زنان و کودکان را متأثر می‌سازد و ریشه‌های آن در حیطه‌های ملی و بین‌المللی هر دو قرار دارد تشدید می‌یابد،
- خود را بی‌دریغ وقف مقابله با این محدودیت‌ها و موانع می‌کنیم تا از این طریق پیشرفت زنان و توانمندسازی آنان را در سراسر جهان فراتر بریم و بر آنیم که این امر هم‌اینک نیازمند اقدام فوری در سایه امید، همکاری و همبستگی است تا ما را به‌پیش ببرد و به قرن آینده رهنمون شود.
بر تعهد خود به موارد ذیل مجدداً تأکید می‌ورزیم:
- به حقوق برابر و حیثیت ذاتی انسانی زنان و مردان و سایر مقاصد و اصولی که در منشور ملل متحد ثبت گردیده، به اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد بین‌المللی حقوق بشر، به‌ویژه کنوانسیون امحای جمیع صور تبعیض علیه زنان و کنوانسیون حقوق کودک و همچنین کنوانسیون امحای خشونت علیه زنان و اعلامیه حق توسعه؛
- به تضمین اجرای کامل حقوق بشر مربوط به زنان و کودکان دختر به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر و پیوسته و تقسیم‌ناپذیر جمیع حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین؛
- به مبنا قرارداد وفاق و پیشرفتی که در گردهمایی‌های سران و اجلاس‌های پیشین ملل متحد در جهت هدف حصول برابری، توسعه و صلح حاصل آمده است: درباره زنان در نایروبی به سال ۱۹۹۵، درباره کودکان در نیویورک به سال ۱۹۹۰، درباره محیط‌زیست و توسعه در ریودوژانیرو به سال ۱۹۹۲، درباره حقوق بشر در وین به سال ۱۹۹۳، درباره جمعیت و توسعه در قاهره به سال ۱۹۹۴، درباره توسعه اجتماعی در کپنهاک به سال ۱۹۹۵؛
- به حصول کامل و اجرای مؤثر راهبردهای آینده‌نگر نایروبی برای پیشرفت زنان؛
- به توانمندسازی و پیشرفت زنان، ازجمله حصول حق آزادی اندیشه، وجدان، دین و عقیده و از این طریق کمک به رفع نیازهای علم‌الاخلاقی، اخلاقی، روانی و فکری زنان و مردان، به انفراد یا همراه با دیگران و از این طریق تضمین تحقق توان بالقوه کامل آنان در جامعه و شکل بخشیدن به زندگی‌شان برابر آمالی که خوددارند.
ما پذیرفته‌ایم که:
- توانمندسازی زنان و مشارکت کامل آنان بر پایه برابری در همه زمینه‌های جامعه، ازجمله مشارکت در فرآیند تصمیم‌گیری و دسترسی به قدرت، برای حصول برابری، توسعه و صلح، لزوم بنیادین دارد؛
- حقوق زنان، حقوق بشر است؛
- حقوق، فرصت‌ها و دسترسی برابر به منابع، تسهیم برابر مسئولیت‌های خانواده میان مردان و زنان و شراکتی هماهنگ میان آنان در تحقق بهزیست خود و خانواده‌هایشان و نیز در تحکیم دموکراسی، امور خطیرند؛
- امحای فقر بر اساس رشد اقتصادی پیگیر (۳۴)، توسعه اجتماعی، حفظ محیط‌زیست و عدالت اجتماعی مستلزم مداخله زنان در توسعه اقتصادی و اجتماعی، فرصت‌های برابر و مشارکت کامل و برابر زنان و مردان به‌عنوان کارگزاران و بهره‌برداران توسعه پاینده و مردم مدار است؛ ۱۷٫ تصدیق و تأکید مجدد و صریح بر اینکه حق عموم زنان در کنترل جمیع جنبه‌های سلامت خود، به‌ویژه زاد خیزی‌شان برای توانمندسازی آنان لزوم بنیادین دارد؛
- صلح در سطوح محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی قابل‌دسترس است و با پیشرفت زنان که یک نیروی بنیادین برای رهبری، حل‌وفصل مناقشات و پیشبرد صلحی پایدار درکلیه سطوح هستند پیوندهای جدایی‌ناپذیر دارد.
- ضرورت اقتضا می‌کند که با مشارکت کامل زنان، برنامه‌ها و خط‌مشی‌های حساس به جنسیت، مؤثر و کارآمد که متقابلاً یکدیگر را تقویت کنند، من‌جمله برنامه‌ها و خط‌مشی‌های توسعه، در کلیه سطوحی که توانمندسازی و پیشرفت زنان را بپرورد، طراحی، اجرا و نظارت گردند.
- مشارکت و کمک همه بخش‌های جامعه مدنی، به‌ویژه گروه‌ها و شبکه‌های زنان و سایر سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های مبتنی بر اجتماع، ضمن احترام کامل به خودمختاری آن‌ها، با همکاری دولت‌ها، در اجرا و پیگیری مؤثر این کار پایه عمل حائز اهمیت است.
- اجرای این کار پایه عمل مستلزم تعهد دولت‌ها و اجتماع جهانی است. دولت‌ها و اجتماع بین‌المللی با تقبل تعهدات ملی و بین‌المللی جهت عمل، من‌جمله تعهداتی که در این کنفرانس پذیرفته‌اند، ضرورت اتخاذ عمل حائز اولویت جهت توانمندسازی و پیشرفت زنان را تصدیق می‌کنند.
مصمم هستیم:
- تلاش‌ها و اقدامات را تشدید نماییم تا اهداف و راهبردهای آینده‌نگر نایروبی برای پیشرفت زنان تا پایان این قرن حاصل گردند.
- برخورداری کامل زنان و کودکان دختر را از جمیع حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین تضمین کنیم و اقدامات مؤثری علیه موارد نقض این حقوق و آزادی‌ها اتخاذ نماییم؛
- کلیه اقدامات لازم را جهت امحای جمیع صور تبعیض علیه زنان و کودکان دختر معمول داریم و کلیه موانع فراروی برابری جنسیتی، پیشرفت و توانمندسازی زنان را از میان برداریم؛
- به ترغیب مردان بپردازیم تا در کلیه اقداماتی که در جهت برابری زن و مرد به عمل می‌آید مشارکت کامل داشته باشند؛
- استقلال اقتصادی زنان را از طریق مختلف، من‌جمله اشتغال، ارتقاء ببخشیم و بار فقر پابرجا و روبه تزاید زنان را با مقابله با علل ساختاری فقر از طریق تغییر ساختار اقتصادی، تضمین دسترسی برابر همه زنان، من‌جمله زنان روستایی، به‌عنوان کارگزاران مهم توسعه، به منابع تولید، فرصت‌ها و خدمات عمومی، از میان برداریم؛
- توسعه پاینده مردم مدار، من‌جمله رشد اقتصادی پیگیر را از طریق تأمین آموزش پایه، آموزش مادام‌العمر، سواد آموزش‌وپرورش و مراقبت بهداشتی اولیه برای دختران و زنان ارتقاء بخشیم؛
- گام‌های مثبت جهت تضمین صلح برای پیشرفت زنان برداریم و نقش پیشرو زنان را در جنبش صلح تصدیق کنیم و به‌گونه‌ای فعال در جهت خلع سلاح عمومی و کامل تحت بازرسی قاطع و مؤثر بین‌المللی بکوشیم و از مذاکرات بی‌درنگ جهت انعقاد پیمان جامع و عام منع آزمایش سلاح‌های اتمی که به نحوی چندجانبه و مؤثر قابل‌رسیدگی باشد و به خلع سلاح هسته‌ای و جلوگیری از تکثیر سلاح‌های هسته‌ای در کلیه وجوه آن کمک کند حمایت به عمل‌آوریم؛
- از جمیع صور خشونت علیه زنان جلوگیری کنیم و به امحای آن‌ها بپردازیم؛
- دسترسی برابر زنان و مردان را به آموزش و مراقبت بهداشتی و رفتار برابر با آنان را در این موارد تضمین کنیم و آموزش و همچنین بهداشت جنسی و زادآوری(۳۵) زنان را بهبود بخشیم؛ ۳۱٫ جمیع حقوق بشر مربوط به زنان و دختران را ارتقاء بخشیم و از آن‌ها حمایت نماییم؛
- بر تلاش‌هایی که جهت تضمین برخورداری برابر عموم زنان و دختران از جمیع حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین و حذف موانع چندگانه‌ای که درراه توانمندسازی و پیشرفت آنان به دلیل عواملی چون نژاد، سن، زبان، قومیت، فرهنگ، دین یا معلولیت یا بومی بودن وجود دارد، بیافزائیم؛
- احترام به حقوق بین‌الملل، من‌جمله حقوق بشردوستانه را، به‌ویژه به‌منظور حمایت از زنان و دختران، تضمین کنیم؛
- توان بالقوه دختران و زنان همه سنین را به کمال توسعه بخشیم، مشارکت کامل و برابر آنان را در ساختن جهانی بهتر برای همگان تضمین کنیم و بر نقش آنان در فرآیند توسعه بیافزائیم.
ما مصمم هستیم تا:
- دسترسی برابر زنان به منابع اقتصادی، ازجمله زمین، اعتبارات، علوم و تکنولوژی، پرورش حرفه‌ای، اطلاعات، ارتباطات و بازار را به‌عنوان وسیله‌ای برای پیشبرد بیشتر توانمندسازی و پیشرفت زنان و دختران که باعث افزایش توانایی آنان در برخورداری از مزایای دسترسی کامل به این منابع، من‌جمله، از طریق همکاری‌های بین‌المللی می‌گردد تضمین کنیم؛
- موفقیت کار پایه عمل را که مستلزم تعهدی پرتوان از سوی دولت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی در همه سطوح است تضمین کنیم. ما عمیقاً پذیرفته‌ایم که توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و حفظ محیط‌زیست اجزای وابسته به هم و متقابلاً تقویت‌کننده توسعه پاینده‌اند که چارچوب تلاش‌های ما برای حصول کیفیت بالاتر زندگی برای همگی مردم است. توسعه اجتماعی عادلانه‌ای که توانمندسازی فقرا، به‌ویژه زنان فقیر را در بهره‌گیری پاینده از منابع محیط‌زیست تصدیق می‌کند بنیاد ضرور توسعه پاینده است. همچنین، تصدیق می‌کنیم که رشد اقتصادی پی گسترده(۳۶) و پیگیر در متن توسعه پاینده لازمه پاینده سازی توسعه اجتماعی و عدالت اجتماعی است. موفقیت کارپایه عمل مستلزم بسیج منابع کافی در سطوح ملی و بین‌المللی و همچنین منابع جدید و اضافی برای کشورهای درحال‌توسعه از جمیع مکانیسم‌های قابل حصول تأمین مالی است ازجمله: منابع چندجانبه، دوجانبه و خصوصی برای پیشرفت زنان، منابع مالی جهت تقویت توان نهادهای ملی، فرو منطقه‌ای، منطقه‌ای و بین‌المللی، تعهد به حقوق برابر، مسئولیت‌های برابر و فرصت‌های برابر و مشارکت برابر زنان و مردان در جمیع هیئت‌ها و فرآیندهای سیاست‌گذاری ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و استقرار یا تقویت مکانیسم‌هایی در کلیه سطوح جهت پاسخگویی به زنان جهان؛ ۳۷٫ همچنین، موفقیت کار پایه عمل را در کشورهایی که دارای اقتصاد در حال گذار هستند تضمین کنیم. این کار مستلزم همکاری و مساعدت مستمر بین‌المللی است.
- بدین‌وسیله، ما به‌عنوان دولت‌های شرکت‌کننده در کنفرانس، کار پایه‌ای را که پس‌ازاین خواهد آمد تصویب می‌کنیم و خود را به اجرای آن متعهد می‌سازیم و تضمین می‌کنیم که دیدگاهی جنسیتی در جمیع سیاست‌ها و خط‌مشی‌های ما منعکس باشد.
ما مصراً از سازمان ملل متحد، نهادهای مالی منطقه‌ای و بین‌المللی، دیگر نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی ذی‌ربط و از عموم زنان و مردان و نیز از سازمان‌های غیردولتی، ضمن احترام کامل به خودمختاری آنان و از کلیه بخش‌های جامعه مدنی، درخواست می‌کنیم که، با همکاری دولت‌ها، خود را کاملاً به کار پایه عمل متعهد سازند و به اجرای آن کمک کنند.